Synopsis

Portret van Louis-Joseph Marchand, door Jean-Baptiste Mauzaisse

caret-down caret-up caret-left caret-right
Jef Mellemans
Ook al draait alles rond de figuur van Napoleon; het is de bedoeling dat deze nooit zelf ten tonele verschijnt! Alles wordt verteld van uit het standpunt van Marchand. De queeste naar de waarheid is dus ook een zoektocht naar de liefde tussen Marchand en Mathilde.

Het verhaal start op 15 november 1823, de huwelijksdag van Louis-Joseph Marchand (1791-1876) met Michelle-Mathilde de Brayer, dochter van Generaal Brayer, commandant van de Keizerlijke Garde, die als eerste generaal wordt genoemd in het testament van Napoleon.

Tijdens die huwelijksplechtigheid ontmoet Marchand de moeder van Napoleon, Maria Laetitia Ramolino. Zij is nagenoeg blind en wil van Marchand weten hoe haar zoon aan zijn einde kwam.
Ook een zekere Piontkowski, een wat duistere Poolse militair die reeds vanaf Elba telkens opduikt in de gebeurtenissen rond Napoleon, en Talleyrand, de minister van buitenlandse zaken onder Lodewijk XVI, zijn op het feest.

Deze laatsten starten een soort queeste – elk met zijn motieven – om uit te vissen enerzijds of de bepalingen in het testament van de Keizer wel op een correcte manier zijn verwoord en wie bij een vervalsing voordeel kon hebben, en anderzijds of Napoleon stierf aan kanker dan wel door vergif door iemand toegediend of vrijwillig ingenomen.

Dit gesprek is de aanleiding tot een lange flash-back van ongeveer tien jaar waarbij het onderzoek geleid wordt door Talleyrand.

  • We belanden in een laboratorium van een alchemist waar op vraag van Napoleon de flesjes met arsenicum worden bereid waarover Marchand de verantwoordelijkheid draagt.

In een vorm van tribunaal uit Talleyrand zijn twijfels over de integriteit van de grootste erflaters en ‘toevallig’ ook de executeurs van het testament, namelijk Bertrand, Montholon en Marchand. En komt aan het licht dat Marchand op Sint-Helena een vrouw had bij wie hij een kind verwekte. Dat wist Mathilde blijkbaar niet en zij breekt met Marchand. Marchand wordt onder arrest geplaatst en Talleyrand chanteert hem om eigen gewin en informatie.

  • Vanuit de tent van Marchand zijn we getuigen van de laatste strijd in Waterloo.

In zijn arrest ontmoet Marchand Mathilde maar tot een verzoening komt het niet, integendeel zij blijft hem beschouwen als een ‘leugenaar’.

  • Opnieuw in 1815 zien we het volk dat zijn doden betreurt, royalisten die de spot drijven met de Keizer en zijn aanhangers, en vernemen we de ballingschap van Napoleon naar Sint-Helena met het schip de Bellerophon.

Terug in het arrest zinkt Marchand ineen en wordt hij door Piontkowski bedreigd met een pistool.

In de tweede zitting van het tribunaal keert men zich eerst tegen Talleyrand, dan vreest men dat Piontkowski Marchand heeft neergeschoten. Als dat niet zo blijkt te zijn keert iedereen zich weer tegen Marchand, vooral omdat Mathilde eerst toch haar positieve houding ten opzichte van haar man heeft getoond. En tenslotte keert het verwijt zich naar Montholon omdat Talleyrand enkele merkwaardige feiten op een rijtje zet. Maar de breuk tussen Marchand en zijn vrouw wordt niet hersteld.

Marchand leest dan uit zijn memoires de bladzijden voor die handelen over de dood van Napoleon. De moeder van Napoleon neemt afscheid.

Op 14 december 1840 worden de stoffelijke resten van Napoleon terug naar Frankrijk gebracht. Marchand blijft er onbewogen bij.

In een laatste scène dekt Marchand voor de laatste keer de tafel voor zijn dode Keizer, als Malvina, zijn dochter, in de kamer komt. Als ook Mathilde berouwvol weerkeert, laat Marchand zijn afhankelijkheid aan Napoleon varen en volgt de grote verzoening met een ode aan de liefde.